Éven over onze enen & nullen. Éven over onze techniek en de overwegingen erachter - we zijn per slot een IT-organisatie.
Dam is IT met een sociale ondertoon. De lol van eigen geld is dat je de parameters zelf instelt. Zoals jíj dat wilt dus.
Zolang je je eigen munt niet routinematig inwisselbaar maakt met mainstream geld kun je het zich anders laten gedragen dan de biljetten die de overheid drukt - zo'n 7% van al het geld in de wereld overigens. Anders laten gedragen ook dan de IBANs die bankbedrijven in het leven roepen met weinig ander onderpand dan een expert guess dat er bij elke rekeninghouder voldoende economische waarde tegenover zijn saldo staat. Da's de resterende 93%, schijnt, de Centrale-Bankreserves niet meerekenend.
Dus, iemands vermogen afwaarderen naarmate het langer oppot? Geen probleem. De rente op rood staan op nul zetten? Kwestie van één knop. Vijf rekeningsoorten verzinnen en elke gedraagt zich anders? Dam heeft ze, en het praten erover kostte meer tijd dan het werkend krijgen. Meer rood staan dan de standaard voor de rest van de rekeninghouders? Bel ons even. Dam doet dan wat mainstream geld doet zodra iemand een lening aanvraagt: uitvissen of iemand's verhaal geloofwaardig is of juist risico vormt voor de andere rekeninghouders. Afgelopen twaalf jaar hoefden we zelden af te schrijven als iemand niet voldeed aan de verplichtingen. Vaak was mail of telefoontje voldoende, bleek. Wat die verplichtingen zijn, vind je overigens in onze gebruiksvoorwaarden.
"Geef me een gemeenschap met haar doelen en ik ontwerp u het geld erbij", herinner ik me Bernard Lietaer zeggen - een grootheid in banken, beleggingen en complementair geld in de jaren 1980/'90. De Waalse Lietaer, die in 2019 overleed, maakte geloofwaardig dat parallel geld de robuustheid van een financieel stelsel vergroot. Zoiets als: alle akkers vol zetten met Bintjes is wel superefficient voor de productie van aardappelen, maar gaat er iets mis, dan zit iedereen in de shit want er is niets anders te eten. Parallelsystemen vergroten de resilience. De robuustheid. De schokbestendigheid. Reserveroutines zijn dus nuttig als het tegenzit. Een soort koningshuis náást de democratie. Voor erbij. Dáar zit Dam. En maak je de spelregels wat anders, dan kun je er ook wat andere dingen mee dan met het hoofdsysteem.
De start van Dam was onze reactie op een crisis die het mondiale geldsysteem op zijn grondvesten deed trillen. "I don't think they like us", zegt een bankier in de lift na een zitting over de vraag of een Amerikaanse hypotheekbank die zijn hand heeft overspeeld, gered moet worden met gemeenschapsgeld. Het antwoord werd nee. In het verlengde daarvan kwam de Eurocrisis door de hoge schulden van zuidelijke lidstaten. Als een domino-reeks wankelde het wereldgeldstelsel. Mario Draghi, president van de Europese Centrale Bank, juli 2012 dempte de paniek: "Within our mandate, the ECB is ready to do whatever it takes to preserve the Euro. And believe me, it will be enough". Aldus geschiedde.
Terug naar DAM's enen en nullen.
We hebben inmiddels de derde generatie Dampay voor elkaar. Dampay is onze betaalapp. Je ziet het staan in je URL als je Dam overmaakt. Dampay is nu fully responsive - leesbaar op elk scherm. De beveiliging hebben we afgestemd op nu in plaats van op drie jaar terug - niet overbodig, want Stichting Dam werkt met andermens' vermogen en het is opmerkelijk hoe sommigen andermens' werk proberen af te breken.
DAM's beveiliging is daarmee op orde. We houden daarnaast zo weinig mogelijk privacy-gevoelige data vast.
Nu de kernsoftware. Sinds 2012 werken we met de open source versie van Cyclos. Cyclos is Nederlandse software die bij onze start geldt als de Rolls Royce onder de bankware. De Utrechtse Stichting STRO erachter heeft haar wortels in de milieubeweging van eind jaren '70. Hún missie: een duurzamer, socialer en veerkrachtiger economie met minder armoede en milieuproblemen. Wereldwijd draaien er talloze Cyclos implementaties en daar waar code ontbreekt of veroudert, is er een gemeenschap voor hulp. Arie put daaruit, haalt daarnaast code uit de Joomla-gemeenschap en geeft er zíjn voor Dam ontwikkelde modules weer voor terug. En sinds kort zetten we AI in om bijvoorbeeld nieuwe code te genereren voor zogeheten AJAX-calls.
De open source versie van Cyclos verouderde echter en om haar financiële model gezond te houden, introduceerde STRO een closed source abonnementsmodel, haalde enkele geldsystemen onder één paraplu (Cirquit Nederland en United Economy) en zette haar zinnen op een termijn-euro. Ditlaatste is parallel geld zoals DAM, dat na een tijdje gerouleerd te hebben automatisch inwisselbaar wordt voor de Euro.
Dam besloot hier niet in mee te gaan. We willen ontkoppeld blijven van de Euro - echt parallel geld zijn en kijken waar dat ons brengt.
Als ik dit schrijf is open source software voor een stichting als de onze zo mogelijk nóg belangrijker. Als voorzitter vind ik het geruststellend dat niemand ongemerkt een API binnen sneakt om mee te kijken wat er binnen de DAM-gemeenschap gebeurt. Open source is een sleutel om precies dat in de gaten te houden.
Als Rolls Royce kon Cyclos altijd al veel meer dan DAM ooit nodig zou hebben. Het pakket diende ons goed, was betrouwbaar en we hadden nauwelijks downtime. Arie noemde de uptime jarenlang zelfs beter dan bij banken. Vandaag de dag zijn er echter lichtere, eigentijdse sofwarevarianten beschikbaar. Daar gaan we komende tijd mee aan de gang. Een webapplicatie bouwen, in eigen beheer onderhouden en herschrijven waar nodig. Dáárvoor zoeken we mensen met ervaring. Mail voorzitter@rotter-dam.nl als dat je interesseert.
Dit is het even voor DAM's enen en nullen. Dank voor je vertrouwen afgelopen twaalf jaar. Volgens mij hebben we het - op gebied van techniek althans - niet beschaamd.
H.
